μπαγλαμάς
Ο μπαγλαμάς είναι νυκτό μουσικό όργανο, συγγενές του μπουζουκιού (αλλά μικρότερο σε διαστάσεις), που χρησιμοποιείται στην ελληνική λαϊκή μουσική. Κατά κανόνα έχει τρεις διπλές χορδές.Ο ήχος του μπαγλαμά είναι οξύς γιατί κάθε χορδή κουρδίζεται μία οκτάβα υψηλότερα από την αντίστοιχη στο μπουζούκι.
Ιστορία
Υπάρχει από παλιά. Στις φυλακές τους βόλευε πολύ γιατί ήταν μικρός και μπορούσαν να τον κρύβουν εύκολα Πρότυπο:Πηγή. Πριν τυποποιηθεί ο μπαγλαμάς ως μικρό μπουζουκάκι, ήταν λίγο διαφορετικός. Είχε 7 τάστα και τα κλειδιά ήταν ξύλινα και είχε τέσσερα. Δηλαδή βάζανε ένα τέλι κάτω, ένα στη μέση και δύο απάνω (μια μπουργάνα και ένα ψηλό όπως τα κάτω). <ref name="«Μάγκας από Μικράκι», εκδόσεις «Δωδώνη», επιμέλεια: Στάθης Gauntlett, Αθήνα 1992>" Επίσης οι χορδές ήταν μάλλον εντέρινες, αλλά και το παίξιμο γινόταν όχι με πένα αλλά με το νύχι του αντίχειρα.
Κατασκευή
Μπορεί να είναι μονοκόμματος ή «σκαφτός» όπως λέμε ή, εναλλακτικά, το σκάφος και ο βραχίονας να είναι από διαφορετικά κομμάτια (ενίοτε και είδη) ξύλου. Παραδοσιακά, για την κατασκευή μπαγλαμά εχρησιμοποιείτο το ξύλο της μουριάςΠρότυπο:Πηγή.Επίσης, στις φυλακές κατασκευάζανε πολλές φορές το σκάφος του μπαγλαμά από κολοκύθα σκαμμένη.
Κούρδισμα
Το συνηθισμένο κούρδισμα στον μπαγλαμά είναι το ίδιο με αυτό του τρίχορδου μπουζουκιού: ρε-λα-ρε (στην συγκερασμένη κλίμακα). Επίσης χρησιμοποιούνται διάφορα κουρδίσματα τα λεγόμενα ντουζένια. Μερικά από αυτά είναι: ρε-σολ-ρε, ντο-σολ-ντο.
Χρήση
Ο μπαγλαμάς χρησιμοποιείται ως ρυθμικό όργανο, αλλά και ως σολιστικό.
Παραλλαγές
Σπανιότερα απαντώνται και τετράχορδοι μπαγλαμάδες. Συνήθως τότε έχουν τέσσερις διπλές χορδές, υπάρχουν όμως και μπαγλαμάδες με τέσσερις μονές χορδές, όπως ο εικονιζόμενος. Επίσης υπάρχουν αναφορές για μπαγλαμάδες κατασκευασμένους από καύκαλο χελώνας, φλούδα κολοκύθας ή μικρής αξίας μέταλα. Τέτοια όργανα όμως κατασκευάζονταν κυρίως στις φυλακές, ελλείψει ξυλείας.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- http://www.geocities.com/grlag/ Περιέχει πληροφορίες για το κούρδισμα και τις συγχορδίες στον μπαγλαμά
Πηγές
- «Μάγκας από Μικράκι», εκδόσεις «Δωδώνη», επιμέλεια: Στάθης Gauntlett, Αθήνα 1992